Praca jest najczęściej główną aktywnością, źródłem doświadczeń życiowych i motywacją do uczenia się dorosłych. Ma więc, szczególne walory edukacyjne. Jednak dotychczasowe badania naukowe nad edukacyjnym znaczeniem pracy były prowadzone na podstawie jej tradycyjnego (stacjonarnego) modelu, który jeszcze przed dwoma laty był powszechny i oczywisty. Obecnie, za sprawą pandemii SARS-CoV-2, sytuacja się zmieniła. Stacjonarny model pracy został połączony z modelem zdalnym, dając atrakcyjny model hybrydowy.
Dr Marcin Rojek edukacją dorosłych interesuje się już od czasów studenckich. Świadomie wybrał związany z tą problematyką kierunek studiów:
Edukację dorosłych na przykładzie międzypokoleniowego uczenia się nauczycieli analizowałem już w ramach doktoratu, a w przyszłości zamierzam kontynuować badania w tym obszarze. Szczególnie fascynujące jest dla mnie zgłębianie tajemnic pozaformalnej edukacji dorosłych, czyli całożyciowego procesu rozwoju wiedzy, umiejętności i kompetencji na podstawie doświadczeń życiowych i wpływu otocznia, na przykład rodziny, znajomych, mediów czy właśnie środowiska pracy. To właśnie w tych obszarach możemy poszukiwać odpowiedzi na pytanie, skąd wiemy to, czego nie nauczyliśmy się w szkole. To coś o wiele głębszego niż pytanie o wiedzę, raczej o to, jacy jesteśmy, co nas kształtuje, jak zachowujemy się jako członkowie społeczeństwa.
Pandemia i to, co już wiemy
Dr Marcin Rojek tłumaczy:
Analizując literaturę przedmiotu oraz przeprowadzając sondaż diagnostyczny chcę sprawdzić, czy wyniki dotychczasowych badań nad edukacyjnym znaczeniem pracy można w pełni odnosić do jej hybrydowego modelu.
W modelu stacjonarnym ważnym punktem odniesienia było miejsce pracy, bo to ono kształtowało relacje pracownicze, w dużym stopniu odpowiadało za wizerunek i sukces firmy. Obecnie miejsce pracy częściowo przeniosło się w świat wirtualny, czyli rzeczywistość niematerialną, sztucznie wytworzoną. Relacje zostały sprowadzone do wymiany pomysłów na czacie lub prezentacji podczas wirtualnych spotkań. Komunikaty są więc zredukowane, a informacje ograniczone do minimum. Jest to pożywką dla naszej wyobraźni, zmienia postrzeganie rzeczywistości i naszą w niej rolę.
Dodaje adiunkt:
Głównym celem projektu jest uzyskanie wiedzy o prawidłowościach rządzących uczeniem się dorosłych w hybrydowym modelu pracy, w szczególności o możliwościach, sposobach, przedmiocie, efektach i funkcjach takiego uczenia się. Badanie stanowi nowe ujęcie problemu w tym sensie, że edukacyjne znaczenie pracy będzie wyjaśniane właśnie na przykładzie jej hybrydowego modelu, a nie jak dotychczas - na przykładzie modelu stacjonarnego, w którym ewentualnie uwzględniano obecność nowoczesnych technologii komunikacyjnych.
Hybrydowy model pracy to przyszłość
Hybrydowy model pracy staje się zjawiskiem globalnym i nieodwracalnym, ponieważ łączy wymagania pracodawców i oczekiwania pracowników. Badania prowadzone w Unii Europejskiej wskazują, że trzy czwarte pracowników oczekuje, że po ustąpieniu pandemii pracodawcy będą nadal stwarzali im możliwość świadczenia pracy w modelu hybrydowym. Jest on także korzystny dla środowiska. Dzięki niemu w samej tylko Unii Europejskiej nie musi codziennie dojeżdżać do pracy kilkadziesiąt milionów osób. Zakładając, że ich dojazdy odbywałyby się najczęściej samochodami, a nawet samolotami, to ich praca z domu oznacza znaczące ograniczenie emisji CO2.
Wyjaśnia dr Marcin Rojek:
Pracując w modelu hybrydowym, dajemy przestrzeń przyrodzie, która z tego korzysta. Na przykład woda w kanałach Wenecji odzyskała swoją krystaliczną przejrzystość, a w Indiach na ulicy jednego z miast zaobserwowano zwierzę dawno uznane za wymarłe. Pozwala to przypuszczać, że międzynarodowy nurt badań nad problematyką edukacyjnych aspektów pracy w modelu hybrydowym wciąż będzie ulegał poszerzeniu.
I podsumowuje:
Podczas realizacji projektu będę chciał opracować wystandaryzowany kwestionariusz służący diagnozowaniu edukacyjnego potencjału hybrydowego środowiska pracy. Będą go mogli wykorzystać wszyscy badacze zainteresowani tą problematyką. Natomiast wyniki moich badań mogą być wykorzystane przez naukowców w celach komparatystycznych oraz przez pracodawców, trenerów biznesu, coachów i same osoby pracujące w modelu hybrydowym. Mogą one pomóc we wprowadzeniu takich modyfikacji w hybrydowym modelu pracy, które pomogą pracownikom szybciej opanować obsługę zdalnych narzędzi pracy i odnaleźć się w tej nowej sytuacji zawodowej, ale też - mam nadzieję - czerpać z pracy w tym modelu satysfakcję i rozwijać się w nim zawodowo.
Granty IDUB UŁ
Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza UŁ to konkursy grantowe, w ramach których Uniwersytet Łódzki finansuje pomysły badawcze swoich naukowców i doktorantów. Poprzez wspieranie ich w uprawianiu dobrej nauki uczelnia realizuje strategię dążenia do doskonałości badawczej we wszystkich dziedzinach i dyscyplinach. Konkursy służą także umiędzynarodowieniu - rozwijaniu i zacieśnianiu współpracy uniwersytetu z badaczami z zagranicy. W ramach grantów skierowanych do naukowców spoza uczelni do zespołu UŁ dołączają doświadczeni i młodzi badacze. Sprzyja to fuzji doświadczeń i podnoszeniu potencjału naukowego uniwersytetu, wspiera nawiązywanie kontaktów i mobilność pracowników.
Granty są finansowane w ramach zwiększonej o 2% subwencji dla uczelni, które w 2019 roku przystąpiły do konkursu (IDUB). Uniwersytet Łódzki będzie otrzymywał dodatkowe środki na badania naukowe do 2026 roku. Wewnętrzne konkursy grantowe są realizowane od 2020 roku.
Obecnie, w II edycji kwotą ponad 3 miliona złotych dofinansowano młodych, doświadczonych badaczy oraz doktorantów w takich konkursach grantowych, jak: IDUB UŁ „Granty dla młodych i doświadczonych badaczy” oraz „Doktoranckie granty badawcze”.
Materiał: dr Marcin Rojek, Wydział Nauk o Wychowaniu UŁ
Redakcja: Iwona Ptaszek-Zielińska, Centrum Promocji UŁ